Çevresel ve Sosyal Etki Değerlendirmesi (ÇSED), genellikle
büyük ölçekli projelerin, çevresel ve sosyal etkilerini değerlendirmek ve bu
etkilerin yönetilmesi için önlemler belirlemek amacıyla yapılan bir süreçtir.
ÇSED’nin ana unsurları nelerdir?
1. Etki
Değerlendirmesi:
o Çevresel
Etkiler:
Projenin çevresel etkileri belirlenir. Bu, su, hava ve
toprak kirliliği, biyolojik çeşitlilik kaybı, doğal habitatların tahrip
edilmesi gibi faktörleri içerir.
o Sosyal
Etkiler:
Projenin sosyal etkileri, yerel topluluklar, iş gücü,
kültürel miras, sağlık ve eğitim gibi konuları kapsar.
2. Stakeholder
Katılımı:
o Topluluk
Katılımı:
Çevresel ve sosyal etki değerlendirmesi sürecinde, etkilenen
toplulukların ve diğer paydaşların görüşleri, endişeleri ve talepleri dikkate
alınır.
o Şeffaflık:
Projenin taraflarıyla etkileşim ve iletişim, sürecin şeffaf
ve katılımcı olmasını sağlar.
3. Risk ve
Fırsat Analizi:
o Riskler:
Projenin çevresel ve sosyal olarak potansiyel riskleri
belirlenir, değerlendirilir ve yönetim stratejileri geliştirilir.
o Fırsatlar:
Pozitif etkiler ve sürdürülebilirlik fırsatları da
değerlendirilir.
4. Çevresel
ve Sosyal Yönetim Planı:
o Tedbirler:
Belirlenen risklere ve etkilere karşı alınacak tedbirler ve
uygulanacak politikalar açıklanır.
o İzleme ve
Değerlendirme:
Projedeki çevresel ve sosyal performansın izlenmesi ve
değerlendirilmesi için bir plan oluşturulur.
5. Uygunluk
ve İzin Süreci:
o İzin
Alma:
Çevresel ve sosyal etki değerlendirmesi, projenin yasal ve
düzenleyici uygunluğunu sağlamak ve izin alma süreçlerine entegre edilir.
ÇSED, çeşitli sektörlerde, özellikle enerji, madencilik,
altyapı ve endüstriyel projelerde kullanılan bir araçtır. Bu süreç, çevresel ve
sosyal sürdürülebilirlik prensiplerini benimseyen ve projelerinin toplumsal ve
çevresel etkilerini en aza indirmeye çalışan şirketler için kritik bir rol
oynar.